July 2017
TV3 Thai Drama Cover
It's the best Drama release in 2017.
រឿងខ្លីប្រភេទអប់រំ
អៀនជឺ ជាមនុស្សមានរាងអាក្រក់ ទាបកន្ដឿ មាឌមាំក្រអាញ ។ ថ្ងៃមួយ អៀនជឺ ត្រូវស្ដេចតែងតាំងជាទូតពេញសិទ្ធិរបស់នគរ ឈី ឲ្យទៅចរចារឿងនយោបាយស្រុកទេសជាមួយនគរឈូ ។ព្រះរាជានៃនគរឈូ មានព្រះរាជបំណងចង់បំបាក់មុខ អៀងជឺ ។ ព្រះអង្គបានបញ្ជាឲ្យគេចោះប្រឡោះកំផែងទីក្រុងមួយប្រឡោះ ល្មមតែមនុស្សអាចចូលបាន ហើយចាប់អ្នកពិធីការទៅនាំ អៀនជឺ ឲ្យចូលតាមប្រឡោះនោះ ។
អៀនជឺ មិនព្រមឱ នចូលតាមប្រឡោះនោះទេ ។ គាត់ក្រឡេកទៅមើលប្រជាជននគរឈូ លើកគ្នាមកចាំមើលរឿងអស់សំណើចរបស់ទូតនគរឈី ហើយស្រែកឧទានដូចជាភ្ញាក់ផ្អើលថា...
“ អើវ៉ើ!.យើងមកដល់នគរឆ្កែហើយតើ? អញ្ចឹងហើយបានជាឃើញប្រឡោះសម្រាប់ឆ្កែដើរបែបនេះ!!! ”
ឮដូច្នេះ អ្នកស្រុកនគរឈូ ទាំអស់ ហាក់ដូចជាមាននរណាមកទះកំផ្លៀងមួយដៃយ៉ាងអស់ទំហឹង ធ្វើឲ្យអាម៉ាស់ជាខ្លាំង ។ បន្ទាប់ពីបានស្វាងអារម្មណ៍ គេក៏នាំ អៀនជឺ ឲ្យចូលមកតាមច្រកទ្វារធំវិញ ។
គេនាំ អៀនជឺ ចូលមកដល់ក្នុងវាំង ។ ព្រះរាជានគរ ឈូ ទ្រង់ឈរផ្អែកនឹងបង្កាន់ដៃ សម្លឹងមក អៀនជឺ ហើយត្រាស់សួរបែបពេបជ្រាយថា
“ នគរអ្នកឯង មិនមានមនុស្សទេឬអី? ”
“ ហេតុអីក៏មិនមាន! ” អៀនជឺ ឆ្លើយដោយសម្ដីម៉ាត់ៗ យ៉ាងអង់អាច
“ នៅ លិនជឺ មានមនុស្ស ៧ពាន់ ទៅ ៨ពាន់ គ្រួសារ... រីឯផ្ទះសម្បែងនៅជាប់គ្នារដឹក!... នៅតាមថ្នល់មនុស្សគរគោក ប្រជ្រៀតគ្នាដើរសឹងមិនចង់រួច ជាន់ជើងគ្នាដើរសឹងមិនចង់រួច ជាន់ជើងគ្នា... គ្រាន់តែរលាស់អាវម្នាក់មួយ ប្រៀបដូចជាដុំពពកមកបាំងមេឃជិតឈឹង... គ្រាន់តែសម្រក់ញើស ក៏មិនខុសពីភ្លៀងមួយមេធំ តើថាអត់មានមនុស្សម៉េចនឹងកើតទៅ? ”
ព្រះរាជានគរឈូ ទ្រង់បញ្ចេញសំឡេង “ ហ៊ឹស! ” តាមចុងច្រមុះ ហើយត្រាស់សួរបន្ដ...
“ បើអញ្ចឹងម៉េចក៏គេមិនបញ្ជូនមនុស្សឲ្យគ្រាប់បើជាងនេះបន្ដិចមក? ”
អៀនជឺ សើចចំអក ហេស! ហេស! ឆ្លើយតបវិញថា...
“ នគរឈី មានរបៀបមួយក្នុងការបញ្ជូនទូតរបស់ខ្លួនឲ្យទៅចរចាតាមនគរផ្សេងៗ... នគរណាគ្រាន់បើ គេ បញ្ជួនទូតរាងគ្រាន់បន្ដិចទៅ!... ចំណែកទូលបង្គំវិញគឺជាទូតអន់បំផុតនៅក្នុងនគរឈី.. ហេតុដូច្នេះ ទើបបានជាគេបញ្ជួនទូលបង្គំឲ្យមកចរចាជាមួយព្រអង្គហ្នឹង ក្រាបទូល!.”
✍កត់ត្រានៅក្នុង “ អៀនជឺ ឈុនឈីវ ”✍
យុទ្ធសាស្រ្ដចោទឆ្លើយរបស់ អៀនជឺ ហៅថា “ ឡងបញ្រ្ចាស់ ” គេលេងក្បាច់អី គាត់លេងក្បាច់នោះទៅវិញ... ឬហៅម្យ៉ាងទៀតថា ប្រើវិធី “ កាំបិតចិតដងឯង ” នោះឯង ។ ការចោទឆ្លើយប្រកបដោយភាពឈ្លាសវៃបែបនេះ ត្រូវការឲ្យចេះ រកចំណុចខុសរបស់គូប្រកួត យកមកផ្សំជាមួយហេតុផល ហើយពង្រីកសេចក្ដីឲ្យសមស្រប វាយបកទៅវិញយ៉ាងមុតៗ ធ្វើឲ្យគូប្រួតត្រូវឈឺចាប់ ជាងកាលខ្លួនធ្វើដាក់គេទៅទៀត ។ វិធីនេះ គឺជាវិធីដ៏ល្អមួយដែរយើងត្រូវយកមកប្រើសម្រាប់វាយបក នៅពេលភាគីម្ខាងទៀត គេមើលងាយលើយើងយ៉ាងគ្មានហេតុផល ដើម្បីជាការព្រមានទៅលើមនុស្សអួតក្អេងក្អាង ដែលមិនចេះគោរពតម្លៃមនុស្សដូចគ្នានោះឯង។
រឿងខ្លី ប្រភេទអប់រំ
សត្វចចក មានរោមពណ៌រលោងស្អាត ទន់ល្មើយ គួរអោយចង់បាន ។ ឯខ្លារខិន មានរោមពណ៌លឿងបន្ដក់ខ្មៅចម្រុះគ្នា ល្អស្រស់គួរឲ្យចង់គយគន់ ។ ពួកវាតែងរស់នៅតាមព្រះភ្នំដែលស្ងប់ស្ងាត់ ពួននៅតារូងភ្នំជ្រៅៗ មានការប្រុងប្រយ័ត្នជារៀងរហូត ហើយត្រូវលាក់សំងំខ្លួននៅពេលថ្ងៃ មិនហ៊ានចេញទៅណាមកណាឡើយ ។ លុះដល់ពេលយប់ ទើបវាហ៊ានចេញដើររកស៊ី... តែទោះជារកបានឬមិនបាន ត្រូវអត់ឃ្លានយ៉ាងណា ក៏ពួកវាមិនហ៊ានចូលទៅក្បែរភូមិអ្នកស្រុក ដើម្បីស្វែងរកចាប់កណ្ដុរ ឬចាប់ទន្សាយអ្វីដែរ ។ទោះបីជាមានការប្រុងប្រយ័ត្នយ៉ាងនេះហើយក៏ដោយ ក៏ពួកវានៅតែគេចមិនផុតពីការតាមប្រមាញ់របស់ ព្រានព្រៃ ហើយតែងត្រូវរកគ្រោះជាបន្ដបន្ទាប់ដោយសារអន្ទាក់ អន្លង់ចម្រូង សព្វសារពើ ដែលបង្កើតជាចម្ងល់ដល់ពួកសត្វទាំងនោះថា តើខ្លួនប្រព្រឹត្ដអ្វីខុសធ្ងន់ធ្ងរណាស់ទៅឬ បានជាមនុស្សម្នានាំគ្នាតាមផ្ដន្ទា ចងកម្មចងពៀរដល់ខ្លួនយ៉ាងនេះ?
ជារឿងមួយគួរអោយសង្វេកណាស់ ដែលវាមិនបានគិតទៅដល់ថាគ្រោះភ័យឡាយ កើតមកពីរោមដ៏ស្រស់ស្អាត និងដ៏មានតម្លៃរបស់ខ្លួននោះឯង ។
កត់ត្រានៅក្នុង “ ចួងជឺ ”
រឿងនេះ ចួងជឺ ចង់អធិប្បាយពន្យល់អំពី “ គ្រោះភ័យ ” ដែលកើតឡើងដោយសារតែ “ សម្បក់ក្រៅ ” ។ ប្រការដែលចចកនិងខ្លារខិនបង្កភ័យមកឲ្យខ្លួនឯងនោះ ក៏ព្រោះតែព្រានព្រៃត្រូវការស្បែកដ៏ល្អរបស់វានោះឯង ។ ឯនារីស្អាតៗ ឬអ្នកដែលពាក់គ្រឿអលង្ការថ្លៃៗ ឬសូម្បីតែម៉ូតូ ឡាន ក៏អាចនាំគ្រោះភ័យមកឲ្យខ្លួនដោយសារតែព្រានប្រមាញ់អញ្ចឹងដែរ ។ ហេតុនេះ ចួងជឺ គាត់បានដាស់តឿនឲ្យយើងចេះប្រយ័ត្នខ្លួនជាមុន ក្នុងករណីខ្លះដែលពុំសូវមានសុវត្ថិភាពល្អ... យើងគួរកុំធ្វេសប្រហែស ប៉ុន្ដែ មិនមែនបានន័យថា សម្បកក្រៅល្អ សុទ្ធតែផ្ដល់ផលអាក្រក់គ្រប់យ៉ាងនោះឡើយ ។
រឿងខ្លី ប្រភេទអប់រំ
ពេលដែល កុងអ៊ីស៊ីវ ត្រូវបានតែងតាំងឲ្យធ្វើជាអគ្គមហាសេនាបតីនៃនគរលូ ។ បណ្ដាលមន្ត្រីរាជការ និងប្រជារាស្ត្រសុទ្ធតែដឹងឮគ្រប់ៗគ្នាថា កុងអ៊ីស៊ីវ គាត់ចូលចិត្ដពិសាត្រីណាស់ ។ ពួកគេបាននាំគ្នាស្វែងរកត្រីស្រស់ៗទាំងទ្រុងៗ យកមកជូន កុងអ៊ីស៊ីវ ដល់កន្លែងធ្វើការរបស់គាត់ តែកុងអ៊ីស៊ីវ បានបដិសេធមិនព្រមទទួលយកទាំងអស់ ទោះបីជាអ្នកណាក៏ដោយ ។កូនចៅក្រោមឱវាទរបស់គាត់ឃើញដូច្នេះ ក៏សួរទៅគាត់...
“ ពួកយើងដឹងថា លោកម្ចាស់ចូលចិត្ដពិសាត្រីជាខ្លាំង...ចុះហេតុអ្វី បានជាលោកម្ចាស់មិនព្រមទទួលយកត្រីដែលគេយកមកជូនដូច្នេះ? ”
កុងអ៊ីស៊ីវ សើចតិចៗហើយឆ្លើយ...
“ ដោយសាតែយើងចូលចិត្ដត្រីហ្នឹងហើយ ទើបយើងមិនហ៊ានទទួលយកត្រីដែលគេបញ្ជូនមកឲ្យនោះណា!... ”
ឮដូច្នេះ ពួកកូនចៅរបស់គាត់ធ្វើមុខងីងើៗ ស្ដាប់មិនយល់ គេក៏សួរទៅគាត់បន្ដទៀត...
“ ពួកខ្ញុំស្ដាប់មិនយល់ទេ!... តើលោកម្ចាស់ចង់និយាយពីអ្វី? ”
កុងអ៊ីស៊ីវ អធិប្បាយឲ្យកូនចៅ ស្ដាប់ថា
“ បើយើងទទួលយកត្រីដែលគេប្រគល់ឲ្យម៉ោញឹកញាប់ពេក... យើងនឹងត្រូវខូចឈ្មោះ... គេនឹងហៅយើងថាជាមនុស្សលោភ ស៊ីសំណូកដែលអាចធ្វើឲ្យយើងធ្លាក់ពីតំណែងអគ្គមហាសេនាបតីទៅវិញ ។ ដល់ពេលនោះ ទោះបីជាយើងចង់បរិភោគត្រីក៏មិនមានត្រីសម្រាប់បរិភោគដែរ... ឥឡូវនេះ យើងបដិសេធមិនទទួលត្រីដែលគេយកមកឲ្យ វាធ្វើអោយយើងមានកេរ្ដិ៍ឈ្មោះល្អ... ជាមនុស្សស្អាតស្អំ ដែលធ្វើឲ្យយើងអាចអង្គុយលើកៅអីអគ្គមហាសេនាបតីនេះបានយ៉ាងងាយស្រួលតទៅមុខ... បើយ៉ាងដូច្នេះហើយ តើយើងនៅខ្លាចក្រែងមិនមានត្រីបរិភោគទៀតឬ? ”
✍ កត់ត្រានៅក្នុង “ វ៉ាយណានជឺ ”✍
❤❤❤កុងអ៊ីស៊ីវ ជាមនុស្សដែលចេះបែងចែកយ៉ាងច្បាស់លាស់ រវាងផលប្រយោជន៍តួនាទី និងផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ។ គាត់គិតផលប្រយោជន៍ការងារជាធំ... ឯផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ក៏គាត់មិនបោះបង់ដែរ... ។ ការលៃលកអំពីផលប្រយោជន៍ទាំងពីរយ៉ាងនេះមានពីរបែប... វិធីទីមួយ គឺធ្វើឲ្យផលប្រយោជន៍ទាំងពីរជាគូបដិបក្ខនឹងគ្នា ( ស៊ីដាច់ ) ដែលបង្កឲ្យខូចខាតប្រយោជន៍ក្នុងការងារ ដើម្បីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ដូចជា... ការស៊ីសំណូក ប្រព្រឹត្ដទុច្ចរិក ដែលកើតមាន តាំងពីសម័យដើមរហូតមកទល់សព្វថ្ងៃ... រីឯវិធីទីពីរគឺ... បង្កឲ្យកើតផលប្រយោជន៍ទាំងសងខាង ដោយរក្សាផលប្រយោជន៍ របស់តួនាទី យកមកចិញ្ចឹមផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន... កុងអ៊ីស៊ីវ គឺជាមនុស្សនៅក្នុងប្រភេទទីពីរនេះ ។ តាមពិតទៅ ការទប់ស្កាត់នូវក្ដីលោភលន់ មិនព្រមស៊ីសំណូករបស់ខ្លួន ក៏ជាការបង្កប់នូវគោលបំណងរក្សាផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន រួជាមួយ ព្រោះបើធ្លាក់តំណែង គាត់ក៏នឹងអត់បានត្រីបរិភោគអញ្ចឹងដែរ ។ ទៅជាយ៉ាងណា កុងអ៊ីស៊ីវ បានអនុវត្ដតាមតួនាទីយ៉ាងសមរម្យ ដែលយើងពិតជាមិនអាចអូសទាញមន្រ្ដីសម័យសក្ដិភូមិ ឲ្យមានចិត្ដគំនិតមករក្សាផលប្រយោជន៍របស់ប្រជារាស្រ្ដយ៉ាងត្រឹមត្រូវ និងដោយបរិសុទ្ធគ្រប់បែបយ៉ាង បានដោយងាយៗឡើយ ។
រឿងខ្លីប្រភេទអប់រំ
កុងស៊ុនឡុង ជាបុគ្គលដែលមានឈ្មោះល្បីល្បាញម្នាក់កាលពីសម័យចានកួក ។ ទ្រឹស្ដីដ៏ល្បីល្បាញរបស់គេនោះគឺ “ សេះស មិនមែនជាសេះ ” នេះឯង ។គេនិយាយថា “ ពាក្យសេះ គឺជាពាក្យអធិប្បាយអំពីរូបលក្ខណៈរបស់សត្វសេះ ឯពាក្យថា សេះស គឺជាការអធិប្បាយអំពីពណ៌របស់សេះ ។ ដូច្នេះបើ ពណ៌ វាពុំមែនជាការបញ្ជាក់ពីរូបលក្ខណៈអ្វីទេនោះ សេះស ក៏ពុំមែនជា សេះ អ្វីដែរ ”
កុងស៊ុនឡុង ខ្លាចក្រែងអ្នកដទៃយល់មិនសូវច្បាស់ គេក៏លើកជាឧទាហរណ៍យកមកពន្យល់បន្ថែមថា “ បើគេនិយាយថា ទិញសេះ មានន័យថា ទិញសេះអ្វីក៏បានដែរ មិនចាំបាច់ថាសេះវាមានពណ៌អ្វីឡើយ ។ ប៉ុន្ដែបើថា ទិញ សេះស វិញវានឹងខុសផ្សេងពីគ្នា ព្រោះគេត្រូវទិញតែ សេះស មួយមុខប៉ុណ្ណោះ ។ ដោយហេតុនេះ គេនឹងឃើញច្បាស់ថា សេះស មិនមែនជាសេះ ”
✍កត់ត្រានៅក្នុង “ កុងស៊ុនឡុងជឺ ”✍
ពាក្យថា “ សេះស មិនមែនជាសេះ ”
បានបែងចែករវាងលក្ខណៈ “ រួម ” និងលក្ខណៈ “ ដោយឡែក ” ជាជំហានមួយក្នុងការអភិវឌ្ឍវិស័យតក្ដវិជ្ជានាសម័យបុរាណ ។ ប៉ុន្ដែ “ លក្ខណៈរួម ” វាតែងស្ថិតនៅក្នុង “ លក្ខណៈដោយឡែក ” ដូចជា “ សេះស ” ជាលក្ខណៈរួមនៅក្នុងនោះដែរគឺ “ សេះ ” ប្រសិនបើគេចចេះតែបែងចែកថា សេះស សេះខ្មៅ... មិនមែនសេះ យកតែរឿងពណ៌មួយមុខមកបែងចែក ដោយមិនគិតពីភាពរួមទេ ការបែងចែកបែបនេះ វានឹងខុសស្រឡះពីការពិតទៅវិញ ។ ហេតុនេះ ការវិភាគរវាងលក្ខណៈ “ រួម ” និង “ ដោយឡែក ” បើយើងមិនរក្សាទំនាក់ទំនង ឬលក្ខខណៈរបស់វាឲ្យច្បាស់លាស់ទេ វានឹងនាំទៅរកការវិនិច្ឆ័យមួយ ដែលខុសពីសភាវៈពិត ។
រឿងខ្លី ប្រភេទអប់រំ
មានរឿងនិទានមួយតំណាលថា កាលដើមឡើយ មានសត្វដ៏ធំចម្លែកមួយឈ្មោះថា ឥន្រ្ទីយក្ស ដែលជាសត្វដ៏ធំរកអ្វីនឹងប្រៀបពុំបានឡើយ ។ ខ្នងរបស់វាវែងប្រហែលនឹងខ្នងភ្នំ ថៃសាន ។ ពេលត្រដាងស្លាបម្ដងៗប្រៀបដូចជាមានដុំពពកដ៏ធំបិទបាំងផ្ទៃមេឃដូច្នោះដែរ ។ តាមធម្មតាសត្វឥន្ទ្រីយក្សនេះ អាស្រ័យរស់នៅលើភ្នំ ពើយសាន ។ វារង់ចាំទាល់តែដល់ខែប្រាំមួយ មានខ្យល់បក់មកពីទិសខាងជៀង ទើបវាត្រដាងស្លាបរបស់ខ្លួន ពឹងលើកម្លាំងខ្យល់ឲ្យបក់នាំខ្លួនវាឡើងទៅលើកម្ពស់ ៩ម៉ឺនលី ហើយយកស្លាបរបស់ខ្លួនទ្រោបលើពពកឲ្យអណ្ដែតរសាត់ទៅដល់តំបន់ សមុទ្រខាងត្បូង ហើយទើបបន្ទាបខ្លួនចុះ ។មានសត្វក្រូចតូចល្អិតមួយក្បាល លោតចុះលោតឡើងក្បែរគំនរស្មៅ ហើយងើយទៅលើឃើញសត្វឥន្ទ្រី យក្សអណ្ដែតខ្លួនឆ្លងកាត់មក វាក៏សើចចំអក...
“ មើលអាសត្វខ្នងវែងរយីកយាកនេះចុះ! ហើរខ្លួនឯងក៏មិនកើតដែរចង់ទៅណាម្ដងៗទាល់តែមានខ្យល់មានព្យុះទើបទៅរូច!... នេះបានហៅថាធំតែមាឌចង្អៀតតែមុងមែន!... គួរឲ្យចង់សើចណាស់!... ឯខ្លួនយើងវិញ... ទោះជាមុជមិនជ្រៅទៅមិនឆ្ងាយ តែយើងនឹកឃើញចង់លោតក៏លោតបាន... នឹកឃើញចង់ហើរពេលណាក៏បាន... ហក់ចុះហក់ឡើងម៉ាសេរី... ចំណែកឯលោកឥន្ទ្រីជង្រ្គោងឯងនេះ មិនដឹងជាប្រុងហើរទៅក្រហែងណាទេហ្ន???
✍កត់ត្រានៅក្នុង “ ចួងជឺ ”✍
❤ ❤ ❤ដំណើរការនិងការវិវត្ដន៍របស់វត្ថុទាំងពួង... មិនអាចផ្ដាច់ចេញពីលក្ខខណ្ឌកំណត់របស់ខ្លួនបានទេ ។ នៅលើលោកនេះ ពុំមានអ្វីដែលមានឥស្សរៈយ៉ាងពេញលេញឡើយ សត្វក្រួចដែលលោតចុះលោតឡើងនៅលើវាលស្មៅដ៏តូចចង្អៀត តើអាចពោលថា “ ម៉ាសេរី ” ដូចម្ដេចទៅ? សូម្បីតែសត្វឥន្ទ្រីយក្ស ដែលអាចហោះឡើងកម្ពស់ ៩ម៉ុលី ដែលទំនងដូចជាអស្ចារ្យសម្បើមណាស់... តែបើគ្មានខ្យល់ជួយដោល វាក៏នៅតែហើរមិនកើត... បែបនេះ ក៏នៅតែពុំមានអ្វីដែលហៅថា “ សេរី ” ជាដដែល ។ នៅលើលោកមានច្បាប់ជាក់លាក់ ដែលមិនអាចផ្លាស់ប្ដូរទៅតាមបំណងប្រាថ្នារបស់មនុស្សឡើយ... សេរីភាពដែលហួសពីធម្មជាតិនិងសភាវៈពិត នឹងពុំមានទេ អ្នកដែលមានចេតនាចង់គ្រប់គ្រងនិងបង្វិលជោគជតារបស់លោក គឺគ្រាប់តែជាមនុស្សគួរឲ្យអស់សំណើចតែប៉ុណ្ណោះ ។
KHMER ART
If you had gone with Sophy and Rathana to the National Museum, which would you have liked more, the standing Buddha that Kim Seng liked, or the sculpture at the top of this page ? Of course, it is a difficult question to answer. Perhaps, if you had known that the sculpture was Hindu, you would have answered, "As long as I am a Buddhist, I will prefer the statue of the Buddha." While some people prefer the Hindu sculpture, because it has more action, others prefer the Buddha statue, because it is more peaceful. Most people, however, feel that both sculptures are beautiful examples of Khmer art.The Hindu sculpture is not as old as the standing Buddha. It originally decorated a door of the tenth century Shiva temple at Banteay Srei. Like many of the ancient Khmer sculptures in the museum, it tells a story. If you look back into Cambodia's past
as far as you can, you will realize the importance of the two famous Hindu stories of the Mahabharata and the Ramayana. The Mahabharata, in which the five Pandava brothers fight against their cousins, the Kauravas, is even more popular than the Ramayana. In this sculpture, one of the Pandava brothers, Bhima, is jumping in the air in order to attack one of the Kaurava brothers, Dhritarashtra. Bhima, however, is being helped by two gods, Krishna and Balarama, who stand on Dhritarashtra's left.
Although Sophy and Rathana really liked the Hindu sculpture from Banteay Srei, as far as they were concerned, they found the statue of the Hindu god Varuna even more attractive and interesting. Actually it was made at about the same time as the sculpture from Banteay Srei, but originally it came from the western side of a temple in Siem Reap.
"The reason why we particularly like that statue," they explained to Kim Seng. "Is because we like the birds." The birds reminded the girls of the geese they fed every day around their houses in the village. These particular birds, however, represent knowledge and are called 'hamsa', although in Khmer they are called 'hong'. If the girls had seen other statues of Varuna, they would probably have seen some of him sitting on a naga, where the naga represents water and Varuna the rain.
FROM THE EARLY YEARS
CAMBODIA
Many of Cambodia's most famous works of art are contained in its National Museum. Many visitors, of course, would rather see these famous statues and sculptures in the places where they originally came from than in a museum, but as well as probably being safer there, the museum building is a very beautiful. It was designed by George Groslier, with help from the School of Fine Arts, in an attractive traditional style. From a distance it looks like a temple, only, like the School of Fine Arts, it is red. As you walk up the steps to the huge main doors, however, you will notice that the building now combines traditional with modern elements to make it more suitable for its purpose.
The museum first opened in 1918 as part of the School of Fine Arts, but a year later was named the 'Museum of Cambodia' by royal command of King Sisowath. At that time, the museum contained over one thousand items, including three hundred books on Khmer art and architecture. In 1966, the museum was taken over from the French by a Cambodian administration. By that time, the number of items had grown considerably and needed more space, which was provided three years later by Vann Molyvann, the famous Cambodian architect. Only a decade later, however, between 1975 and '79, the museum was closed and both the building and many of its items were seriously damaged. In April, 1979, the museum was opened again, but had to wait until 1994 before its broken roof was repaired and the whole museum made beautiful once again.
CONCERNING POVERTY
A few days ago the British Government asked Susan Jones to write an article on poverty for one of their educational magazines. They wanted her to describe poverty and explain what causes it and how people can escape from it. They asked Susan because she was a good journalist. She had, moreover, been writing about social issues in various parts of the world for over twenty years.
Susan herself was neither rich nor poor. She had, however, seen people who had been living in poverty all their lives and she had been shocked by what she had seen. So when she was asked to write about poverty, she felt she had something to say and welcomed the opportunity to share her experience. She also felt that the article would help her to sort out the complex thoughts and mixed feelings that she had about poverty.
Susan first saw poverty in West Bengal during the 1970s. She remembered returning home from India after her first trip and telling her husband, George, about the scenes of poverty she had retained in her memory ever since her time in Calcutta. The people she had met there had no money and no hope of ever having an income. They didn't have enough to eat and lived in conditions that were really horrible, but they themselves did not appear to be miserable. Although they had nothing, they had welcomed Susan with gentle smiles and had seemed happy to share their experience with her. Susan wanted to help these brave people, but didn't know where to begin. They needed food, medicines and a clean environment, but more than these things, she felt that they needed to be able to help themselves and not have to depend on people like herself. She came to the conclusion that education might be the key to their problems.
EDUCATION IN CAMBODIA
1 What is the purpose of education ?
2 How can education prepare you for your future ?
Education is very important in every country, because without it a country cannot develop. This is because countries are made up of people, and education aims to help them develop as capable individuals and responsible members of society.
Every country is different, however, so every country, including our own, has the task of working out an educational system that is suitable for its own purposes. Various approaches can be taken, but here we will approach this task in two ways. Firstly, our pupils need sufficient knowledge about themselves and their environment to satisfy their needs and wishes. Secondly, they need to develop those skills that are necessary for their development. These include such practical tasks as reading, writing, knowing how to obtain and use knowledge, solving problems of various degrees of complexity and working or playing with other people in a spirit of friendly cooperation. Unless our pupils have learned how to carry out these tasks, they won't have developed those skills that are necessary for their own and their country's development in the future.
When pupils become teenagers and students, their interests and needs change and develop. They need to develop all their faculties further by learning to think for themselves, share their ideas with other people, express themselves clearly, and accept ideas that are different from their own. In short, they must develop their capacity as individuals, while at the same time recognising their obligations to society.
French in Cambodia
One year after Sisowath was crowned, Battambang and Siem Reap provinces were returned to Cambodia in April 1907. These two provinces, together with the temples of Angkor, had belonged to
Thailand since 1794, so this was a very great moment in the history of Cambodia.
Under Sisowath (1904-1927) and Monivong (1927-1941), Cambodia seemed peaceful, but actually France was no charity and paid for their administration and development projects from taxes imposed on the population. Although people weren't happy with this situation, actual signs of this were rare. In fact, if thousands of farmers from all over the country hadn't asked Sisowath to reduce taxes in 1916 or Bardez, a senior French officer, hadn't been killed while collecting taxes in 1925, we wouldn't have known the extent of the people's suffering.
Again, if these taxes, collected mostly from poor farmers by force, had been used to help them, they probably wouldn't have minded so much. But most of them were used to keep the king happy in his palace and develop towns like Phnom Penh and Battambang, which were connected by rail between 1923 and 1932. Only a minimum amount was used to develop education, health or bring much needed improvements to poor rural areas.
Another great moment, however, came to Cambodia in 1953 and we may imagine how happy and hopeful the general population were at the prospect of independence from France brought about by His Majesty King Norodom Sihanouk.
THE MONARCHY UNDER THE FRENCH
1 Why did the French choose Sisowath to be king after King Norodom ?
2 How did the French use the monarchy ?
After 1886, the French gradually increased their control over the Cambodian administration and by the end of the century Norodom had lost most of his power. Neither he nor the French, however, ever had much control over the countryside. It must have been an additional advantage to the French, therefore, that Sisowath was popular there, although that wasn't the main reason they chose him as king on the death of his half-brother, Norodom.
When Sisowath was crowned in 1906, two years after Norodom's death, he was sixty-six years old. Unlike Norodom, he hadn't put any obstacles in the way of the French, and it was for this cooperation, of course, that he was chosen as king. This, in fact started a trend, for the French continued to choose kings whose main function was to be a screen behind which they could control the administration. If the French had controlled it openly, they wouldn't have succeeded so easily. Consequently, it was to their advantage that while the kings seemed powerful, they were actually in control.
If the French hadn't chosen Sisowath, Prince Yukanthor, Norodom's favourite son, would probably have become king. Yukanthor, however, made himself unpopular with the French when he challenged them about their lack of justice. Although most of what he said was true, he was not allowed to return to Cambodia from France and eventually died in Bangkok in 1934.
Subscribe to:
Posts (Atom)